Het kapitalisme van het goede

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Het kapitalisme van het goede – PopUpGedachte maandag 24 september 2018

Het is donkerder nog weer van dan vorige week om dit tijdstip. Ik hoorde op de radio dat het officieel nu even lang donker was als licht. De dagen zijn korter geworden, de nachten langer en wie om zes uur de deur uitstapt, staat onder een sterrenhemel. En in de stilte van de ochtend zoek ik contact. Met hetgeen of degene die in en door alles heen fluistert, die ritselt in de takken en zindert in de oneindigheid van dat heelal. Een onvoorstelbare aanwezigheid, waarvan men zegt dat die zo dichtbij is als je eigen hart en zo groots en oud als de eeuwen van de wereld. Zo dichtbij dat het aangesproken mag worden met Vader en tegelijk zo groots dat het de enige is wiens wil en woorden de eeuwen zullen overleven en die vraagt om toewijding en overgave – loslaten om jezelf te worden.

Zo even in een flits. Dan snel weer naar binnen want het is koud buiten. Waterkoud. En ik lees de teksten van vanochtend. Keurige oproepen tot keurig gedrag. Dat je mild moet zijn, dat is belangrijk. En de Spreukentekst zegt: ‘Onthoud niets goeds aan wie het toekomt, zolang gij bij machte zijt het te geven. Zeg niet tot uw naaste: ”Ga heen, kom maar eens terug!” Of: ”Morgen geef ik het u wel” ‑ terwijl gij het nu hebt.’ Goed idee, lekker praktisch. Prima.

En de psalmdichter zegt:

Wie rechtvaardig is en eerbaar leeft,
in zijn hart geen boze plannen koestert,
geen bedrog pleegt met zijn tong.
wie zijn evenmens geen schade doet
en zijn buren niet te schande zet;

– en zo nog een paar dingen, en dan: –

Wie zich zo gedraagt
zal niet wankelen in eeuwigheid.

Dus. Niet opzienbarend per se. Wel een goede ondersteuning van dat geweten dat allang gevormd is door deze ideeën. Geweten is ook een mooie term, vind ik. Je hebt het al geweten. In het Engels heet het conscience. Science als van weten en -con van samen. Iets dat je samenweet met de eeuwige. Je hebt toegang tot een gedeelde harde schrijf, een gedeelde dropbox met de Almachtige en daarin zitten wat relevante ideeën over hoe te leven en hoe dat goed gaat.

Dan zegt Jezus iets eigenaardigs, iets waar de titel van deze ochtendgedachte meteen vandaan komt lopen. Hij zegt: ‘Let dus op, hoe gij luistert. Aan wie heeft zal gegeven worden; maar wie niet heeft: zelfs wat hij meent te hebben zal hem nog ontnomen worden.’ Dat noem ik dan maar het kapitalisme van het goede, kapitalisme dat de neiging heeft om de hebbenden te belonen en de niet-hebbenden niet per se van ruim en royale giften te voorzien. Kapitalisme geeft kansen, maar wie ze niet grijpt, komt ook niet verder. Wie op z’n geld blijft zitten, raakt het kwijt. Wie het investeert, kán het kwijtraken, maar in de ideale wereld gaat hij of zij er juist op vooruit.

Dit wil Jezus van Nazareth van mensen die het goede beheren. Die een dropbox vol herinneringen hebben aan wat het goede leven is. En wie dát uitleeft, zal er meer van ontvangen. Wie weigert, zal dat beetje goed wat hij heeft ook zelf nog kwijtraken. Het is verdorie écht net de economie. Geld oppotten maakt dat het z’n waarde verliest. Geld moet rollen. Daarom riep ooit Balkenende of Rutte, ik weet het niet meer, op tot vertrouwen in de economie. Koop die fiets, of auto. Zoiets, zei hij. Als het rolt, zal wie inzet meer ontvangen. Oh, en wie weigert, zal verliezen wat hij nog heeft. Als het wantrouwen gevoed wordt richting die economie, zal die zelf ook inzakken.

Kapitalisme van het goede, dat lijkt warempel een passende term. Zoek die mildheid naar de ander, zoek naar dat wat rechtvaardig is, dat wat zuiver is. En in tegenstelling tot financieel kapitalisme garandeert dat niets aan financiële rooskleurigheid in de toekomst, maar wel dat het goede dat je in je hebt groeit. En dat is een waarheid die we allemaal kennen. Dat je kiest om vrije tijd te besteden aan voedselbank, burencontact of gewoon die vriendschap onderhouden en dat je besef van wat vriendschap is, van wat eten is en hoe belangrijk buren zijn, groeit. Wie heeft, (en dus inzet) zal gegeven worden, maar wie niet heeft (en niet dat wat goed is, investeert) raakt zomaar het beetje besef en liefde voor dat goede kwijt wat hij of zij nog had.

Ik hou niet van dat kapitalistische gedachtegoed, maar als je geld vervangt door goed heeft het zomaar een punt. Wat je aandacht geeft, groeit. Ook in positieve zin.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95