Waar is God als ik verzuip in m’n zorgen?

Maria heeft een heftige tijd gehad: haar man kampte met een burn-out. Dat had en heeft een flinke weerslag op haar, haar gezin, hun relatie en haar geloof. Want waar is God als het tegenzit? 

Dat je ’s nachts wakker schrikt en naar adem hapt. ’s Morgens met een knallende koppijn je dag begint. Dat je tijdens een wandeling, een film of je werk jezelf kwelt met onheilspellende gedachten over later.

De afgelopen tijd heeft mijn leven zich veel zorgen gemaakt. Mijn man kreeg een burn-out. Mijn kinderen reageerden op zijn geprikkelde geest en zijn vermoeide lijf, ik reageerde daar weer op en mijn schrijfwerk ook. Behalve over een zieke, moedeloze en overprikkelde man was ik ook bezorgd over onze slinkende financiën. En nu gaat het weer niet zo lekker thuis.

Zorgen maken is normaal

Als ik van iemand hoor dat ik me geen zorgen moet maken omdat dat in de bijbel staat, voel ik hoe de touwtjes van de knoop in mijn maag steeds iets strakker worden aangetrokken. Eerder interviewde ik therapeut en theoloog Philip Troost. Het viel mij op dat hij ver weg blijft van de makkelijke christelijke antwoorden, zoals ‘Vertrouw op God’ of ‘Maak je geen zorgen en wees blij’. Dus bel ik hem, in de hoop op een antwoord. ‘Waar is God als ik verzuip in m’n zorgen?’

Philip legt me eerst uit wat zorgen maken nou eigenlijk is. ‘Het gaat over behoeftes; je hebt iets nodig, maar je kunt het niet krijgen, niet op tijd of niet genoeg. Ook gaat het om verantwoordelijkheid: je krijgt iets niet voor elkaar.’
Philip zegt dat bezorgd zijn heel menselijk is. ‘Sterker nog: als Jezus zegt: “Kijk eens naar de bloemen en de vogels, ze maaien niet, ze zaaien niet, ze maken zich geen zorgen”, dan hoor je dat Hij het normaal vindt dat mensen dat wél doen. Het is als nietig mens tussen alle machten en krachten waar je geen invloed op hebt logisch dat je je machteloosheid tegenkomt en je je zorgen maakt.’

Welke plek geef je zorgen?

Hij ziet het ook in de tekst ‘Zoek eerst het koninkrijk van God’. Dat begrijp ik niet. Ik heb tekst altijd opgevat als: maak je niet druk om aardse dingen, maar richt je blik omhoog. Philip: ‘God vraagt geen onmenselijke dingen van ons. Je kunt niet voorkomen dat het leven vol lasten en moeiten is. Ik lees hier: zorg dat de zorgen of de behoeftes geen macht over je gaan krijgen. Ik kan niets veranderen aan dingen waar ik geen invloed op heb. Waar ik wel steeds regisseur over blijf: welke plek geef ik aan de dingen in mijn leven? Daar blijf ik een soort keuzemogelijkheid houden.’

Dat betekent niet dat je je zorgen of behoeftes de kop indrukt. Philip: ‘Sommige mensen stoppen gewone menselijke behoeftes als eten en drinken, seksualiteit, geld en vriendschap in de verdachtenbank. Maar juist als ze er niet mogen zijn, kunnen ze gaan uitgroeien tot een begeerte. Een begeerte is een behoefte die een veel te grote plek in je leven krijgt. Je hoeft je onvervulde behoefte niet weg te drukken met grote geloofswoorden, alsof deze niet mag bestaan. Nee, ik neem er mijn verantwoording voor en als het buiten mijn vermogen ligt, dan moet ik leren leven met de onvervuldheid ervan. Dan heb ik de pijn ervan te nemen, te aanvaarden en te accepteren. Pas dan kan ik met die onvervuldheid en het lot waar ik geen invloed op heb, gaan schuilen en mij door God laten dragen. Echt gaan leven in de hoop op de volmaaktheid.’

Ik geef het verzet op

Philip slaat de spijker op zijn kop. Het verzet tegen mijn zorgen geef ik op. Dat ik het doe is menselijk, dat ik ze laat uitgroeien tot grote monsters die me ’s nachts blijven achtervolgen, dat wil ik niet.
Durf ik er werkelijk doorheen te kruipen? Door de angst dat deze burn-out blijft, dat we krap blijven zitten, dat ik dan weer bijna werkloos ben? Kan ik mijn eigen behoefte echt voelen en deze serieus nemen? En kan ik vervolgens in mijn eigen rauwe werkelijkheid met mezelf en mijn zorgen bij God komen en zo zorgdragen dat ik mijn ziel er niet in verlies? Kan ik echt geloven dat God voor ons zal zorgen?

Philip Troost is therapeut bij Spectrum13. Hij is schrijver van het boek Mindful met Jezus. Binnenkort verschijnt zijn nieuwe boek. Over God vinden in het gewone.