Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Kruisiging, zijn daar andere verhalen over? #lazarustour

Deel:

De Lazarus 7keer7 tour trekt verder en doet komende maandag Den Bosch aan. Daar gaan we het hebben over de kruisiging en de verhalen daarover. We bereiden je alvast een beetje voor! (PS Bestel snel je kaarten voor Den Bosch!)

Wat is de grote vraag voor dit thema?

Hoe kunnen christenen geloven dat de dood van een rabbi lang geleden redding betekent voor mensen tegenwoordig?

Wat zijn de ‘partijen’ binnen het christendom en wat denken zij?

Er zijn tientallen ‘modellen’ om de kruisiging uit te leggen. Deze worden vaak tot drie groepen herleid:

Jezus stierf ‘voor God’. De bekendste vorm hiervan heet in Nederland ‘verzoening door voldoening’, in het Engels ‘penal substitution’. In onze streken is dit de bekendste denkmanier, vooral onder gereformeerden en evangelischen. Jezus’ dood is dan een betaling voor onze zonden aan God, zodat hij zich met ons kan verzoenen. De meeste charismatische, katholieke en protestantse christenen, ook buiten West-Europa, geloven iets anders.

Jezus stierf ‘voor de mensen’. Zijn dood wil dan vooral mensen veranderen, bijvoorbeeld door hen te vermurwen nu ook liefdevol te handelen. De meeste gelovigen hangen wel een of andere vorm hiervan aan, Jezus’ dood zien zij bijna altijd wel als voorbeeld. Het is typerend voor meer ‘vrijzinnige’ christenen dat zij exclusief deze uitleg aanhangen.

Jezus stierf ‘voor het kwaad / duivel’, in die zin, dat hij het kwaad overwon. Dit wordt vaak gezien als de oudste manier om erover na te denken, met als naam ‘Christus Victor’, Christus overwinnaar. Jezus was dan zo duurzaam gehoorzaam aan God, dat hij het kwaad overwon. Onder veel evangelische christenen maakt deze manier van denken over de kruisiging opgang.

Wat zijn de belangrijkste kwesties?

Sluiten de diverse modellen elkaar uit of zijn ze ook te combineren? De Bijbel biedt nogal wat metaforen en ideeën om de kruisiging te plaatsen, en misschien zijn deze wel niet onder een enkele noemer te brengen, maar moet je ze naast elkaar laten staan. Dat zou in elk geval aardig wat ingewikkelde discussies schelen.

Zet je Paulus’ brieven of de evangeliën centraal in je onderzoek? Veel traditionele gelovigen zijn gewend om vanuit Paulus te kijken naar Jezus, en dan worden begrippen als ‘rechtvaardiging’ heel belangrijk. Progressieve gelovigen wijzen er vaak op dat Paulus inging op specifieke discussies, dus als je via zijn bril naar Jezus kijkt, kun je focus missen of scheef kijken. Daarom proberen zij vaak naar aanwijzingen te zoeken hoe Jezus zelf erover dacht.

Gaat het uiteindelijk om de kruisiging of juist om de opstanding? En telt Jezus’ leven ook nog mee? Veel traditionele denkers stellen dat Jezus kwam om te worden gekruisigd: de rest is daarvan afgeleid. Veel progressieve denkers proberen meer samenhang te zien: Jezus’ leven en zijn opstanding zijn essentiële onderdelen van zijn betekenis of daar ligt wellicht zelfs de kern.

Had God de kruisiging ‘nodig’ of is dat eerder een tragische samenloop van omstandigheden? Veel traditionele denkers betogen dat God ‘bloed’ nodig had om zich met ons te kunnen verzoenen. Veel progressieve denkers stellen daartegenover dat het God onwaardig is om iets nodig te hebben, laat staan een dood van zijn zoon. Zij zien de kruisiging daarom eerder als een tragisch gevolg van Jezus’ goede leven, maar niet iets wat God bedoelde.

Welke denkers houden zich met dit thema bezig?

De belangrijkste speler momenteel wereldwijd op dit gebied is Tom (N.T.) Wright. Hij publiceerde onlangs een belangrijk boek hierover, en al eerder een compleet boek als reactie op een ander compleet boek dat hem aanviel. Een gezellige toestand, zo onder theologen! 🙂 Tom Wright wordt meestal gezien als een orthodoxe èn  vooruitstrevende denker. Zijn positie is ‘Christus Victor’.

Degene die Wright in een compleet boek aanviel was John Piper, een vooraanstaand conservatieve voorganger. Ongeveer in zijn lijn denkt ook Tim Keller. Zij gaan uit van ‘verzoening door voldoening’.

In Nederland zijn ook enkele experts op dit gebied, zoals Henk Bakker, Cees Jan Smits, Hans Burger, Gert-Jan Roest en ondergetekende.

Wat is het tofste Youtube-filmpje hierover?

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Wat zijn een paar nuttige artikelen?

  • De bekende Greg Boyd (die van Brieven aan een scepticus) legt hier uit waarom Jezus’ kruisiging een overwinning betekent.
  • Tom Wright verzet zich tegen karikaturen.
  • Een recent boek dat diverse visies over de kruisiging laat zien is Cruciaal.
  • En van ondergetekende zes beelden die de Bijbel heeft voor Jezus’ doorbraak.

Wat verscheen hierover eerder op Lazarus?

Nou, bijvoorbeeld deze stevige longread. En Reinier Sonneveld, Alain Verheij, Elsa Eikema en Marieta van Driel maakten alvast een podcast hierover.

En o ja, nog een geinige cartoon graag…

afbeelding
afbeelding.


Meer weten over de Lazarustour en de avond in Den Bosch? Bestel hier je kaarten voor aanstaande maandagavond 15 mei in Den Bosch.

--:--