Doe maar rustig

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Doe maar rustig – PopUpGedachte 25 april 2018

Het heeft me bezig gehouden de afgelope week, het drama van Dotan. Natuurlijk een heel klein drama op wereldschaal, opgeblazen tot groot-nederlandse-ophef proporties. Aan de andere kant, als geldt dat wie één mens redt, dat diegene de hele mensheid redt, zoals de Talmoed zegt. Dan geldt misschien ook dat wie één mens naar de bliksem helpt, dat daarmee de hele mensheid naar de bliksem wordt geholpen. Hier is het natuurlijk vooral Dotan zelf die zichzelf naar de bliksem heeft geholpen, maar de gretigheid waarmee dat werd uitgevent, zegt natuurlijk ook iets.

Dotan durfde nooit. Hij was een angstige muzikant, zegt men. Hij vreesde de beoordelingen van mensen als hij in het publiek zijn muziek zou maken. En hij was perfectionist. De enige weg die hij kon vinden, zo lijkt het, was de weg van de controle. Dan zal ik mezelf op het podium heffen, mijn eigen angst bezweren door de opinie te controleren en zo gedragen door mezelf, mezelf presenteren. Een niet te onderschatten krachttoer. Dat hem dit lukte, de combinatie van authentiek muzikant willen zijn en zich zo presenteren en op de achtergrond met het management de opinie voeden met gefabriceerde meningen – het is een krachttoer waarvan ik hoop dat hij blij is dat het voorbij is. Niet te doen, gun je niemand.

Waarom ik eraan moet denken? Ik heb de lezingen van de dag er weer bijgepakt vanochtend, zoals elke ochtend al heel lange tijd. En dan vraag ik me af waar het raakt aan deze wereld, aan onze of mijn wereld en schrijf dan een overweging op. Het fragment dat me deze ochtend opviel is dit (en ik gebruik even een andere vertaling) ‘knoopt allen tegenover elkaar het schort van de nederige bescheidenheid om, omdat ‘God hoogmoedigen weerstaat, maar nederigen genade geeft.’ Petrus, de schrijver citeert hier een oude Joodse spreuk. Dan gaat hij verder, ‘vernedert u dan onder de krachtige hand van God dan zal hij u verhogen in zijn tijdsgewricht en ‘werpt al uw zorg op hem, want hij bekommert zich om u’. Die laatste zin komt dan weer uit een oud Joods lied.

Het schort van de nederige bescheidenheid aandoen tegenover elkaar. Het lijkt haaks te staan op wat onze cultuur vraagt als je ergens moet komen. Haaks op mijn crowdfunding die ik doe, want je moet toch jezelf presenteren. Haaks op onze muziekcultuur, want je moet jezelf presenteren anders ga je eraan. Toch zie je bij Dotan dat het jezelf op het schild heffen ook vrij dodelijk is. Als het ontdekt wordt, ga je eraan. En het zal ontdekt worden, dat kan niet anders. Wie zichzelf wil dragen, gaat daar sowieso aan kapot. Fysiek onmogelijk toch? Ik weet nog dat vroeger een basisschool leraar de ongelofelijke avonturen van de baron van Munchhausen vertelde die zich naar verluidt aan de staart van zijn eigen pruik uit de modder trok. Zo fysiek onmogelijk is het dus. Om jezelf te dragen.

Een schort aantrekken is echter het andere uiterste toch? En je vernéderen. Hallo, dat hebben we al lang niet meer gedaan. We leerden in assertiviteitstrainingen dat subassertiviteit ook een heel slecht idee is. Alleen die laatste zin is dan wel fijn. Werpt al uw zorg op hem, want hij bekommert zich om u. Ja, als je dat kunt geloven, is er wel lucht, ja. Dat er iets out there is, iemand, die zich werkelijk om je bekommert. Dat je gewoon muziek kunt gaan maken, want het wordt wel gezien. Natuurlijk moet je het online gooien en mensen toegang geven en laten weten dat het bestaat. Maar de feedback is niet van jou, niet eens van mensen, maar van die ene kracht achter de geschiedenis die jou gemaakt heeft tot wat je bent. Onafhankelijke waardering. En daar dan in geloven.

Daaruit kan inderdaad een nederige bescheidenheid ontstaan die niet manipulatief is, die niet alle waardering met de hand wegwuift maar met de onderbuik opzuigt. Want hoe vaak is mijn bescheidenheid geen manier om nog meer lof te verzamelen. Hoe vaak hoop ik niet dat met het wegwuiven van mijn aandeel iemand het compliment nog eens herhaalt. Ben ik dan mijn eigen trollenlegertje, dat op zo’n manier iets zegt over mijn handelen dat anderen het nog eens extra waarderen.

We zijn allemaal goed in manipuleren. Dat is een tactiek die we kennen, die reclamemakers ons leren, die hoort bij onze genen. Dotan is ontdekt en dan niet op de manier waarop elke muzikant ‘ontdekt’ wil worden. Hij is ontdekt en ontmaskert, mijn taak is om mijzelf te ontmaskeren en te ontdekken aan de maniertjes waarop ik controle probeer te houden. En dan op zoek naar oprechte nederigheid (al blijft dat een rotwoord vind ik zelf) en bescheidenheid, die voortkomt uit de overtuiging dat iemand zich al lang om mij bekommert ook al geloof ik het zelf niet. En dat het dus niet allesbepalend is wat ik vind of wat jij vind en ik me kan wijden aan wat ik denk dat ik moet doen. Voor de ander, voor mezelf, met de ander en met mezelf.

Het is paradoxaal. De waarderende zinnen die Dotan fakete via nep-accounts waren waarschijnlijk niet per se onwaar. Maar doordat hij ze zelf construeerde werden ze onwaar. Je best doen om te zorgen dat anderen je waarderen, kan zomaar je het zicht benemen op het feit dat anderen je al waarderen. Of dat je gewaardeerd wordt, sowieso. Omdat je bestaat. Omdat je mens bent. En bedoeld. Leren van de tragiek van Dotan en beginnen te geloven dat iemand zich om je bekommert. Dan volgt de rest. Hoop ik dan he? Hoop ik dan.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

En hier in de andere vertaling