Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Mazen in de wet

Deel:

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Mazen in de wet – PopUpGedachte vrijdag 25 mei 2018

We zwerven allemaal rond op dat grote grijze grasveld dat zich bevindt tussen idealisme en realisme. De groene weiden van het idealisme worden heus wel begraasd en betreden, maar het kale realisme aan de andere kant roept er ons ook zo weer vandaan. Na drie maanden energiek, gelukkig en emotioneel veeleisend werk aan de Vluchtkerk te Amsterdam, waar we met heel veel mensen een protestvorm van onderdak creëerden door een voormalige kerk te kraken, was de koek op. Ik kon er niet meer dagelijks zijn, anderen gingen ook verder, er werd een nieuwe locatie gevonden en opeens was het voorbij. Tegen mijn wil. Ik lag er nog wel wakker van, dat wel. Maar het realisme had me teruggetrokken uit het idealisme. Ik moest verder. En ik ging verder.

De wet zei natuurlijk dat we het uberhaupt niet hadden mogen doen, de officiële wet. Al zijn er loopholes die kraken op een bepaalde manier gedogen. Maar het was inbraak. De wet van het goede zei, die in ons geweten stond gebrand, dat we het niet anders hadden kunnen of mogen doen. En dat we er niet mee mochten stoppen. Dat is niet wat ik vind, dat is wat er in je hoofd klinkt als je er mee bezig bent. Dat is wat elke vrijwilliger ervaart die terugkomt van hulp op het eiland Lesbos aan vluchtelingen. Dat is wat iedereen ervaart die z’n eenzame oma weer voor een week achterlaat in een bejaardentehuis waar ze geen aanspraak heeft en er niet al te lekker voor haar gezorgd wordt. Dit kan en mag niet, schreeuwt het dan in ons hoofd. Maar het realisme, hé? Dat verdoemde realisme, dat zo gelijk heeft. Want in idealisme blijven hangen, maakt ons pubers. De realiteit is niet om te negeren, daar komen ongelukken van. En het is onwaar. Maar moeten we dan balans zoeken? Hoe vinden we gewetensrust?

Er zijn duizend redenen om het ‘oké’ te vinden om je na drie maanden eens terug te trekken. Er zijn best manieren en theoriën te bedenken waarmee je zegt: je hebt genoeg gedaan. En misschien dat het lukt om zoiets hard en vaak genoeg te zeggen en dat dan je geweten wordt gesust. Of het geweten van een ander, want vaak willen we ook anderen van de shit afhelpen waar ze aan lijden. Ook als dat gevoelens van verantwoordelijkheid zijn die ze meedragen. We bedenken mazen in de wet van he goede, loopholes, waardoor we niet aan de stem van ons geweten hoeven voldoen. En logisch en terecht.

Het gaat erover in een van de lezingen vanochtend: ‘Er kwamen Farizeeën die Jezus vroegen: “Staat het een man vrij zijn vrouw te verstoten?” Daarmee wilden zij Hem op de proef stellen.’ Idealisme van wet en radicaal leven zegt: natuurlijk niet. Maar zoiets kun je toch niet zeggen in deze tijd, zeiden ze toen. En er zijn regels, zelfs in de oude Mozes teksten voor scheiding. Hoe zou de radicale liefdevolle rabbi dat doen? (oh by the way, het goddelijk verzet tegen scheiden heeft niet alleen te maken met een pleidooi voor je aan je woord houden, maar ook voor bescherming van de vrouw in die patriarchale samenleving. Waar moet zij heen? Wat kan zij nog doen? Als degene die belooft heeft in je onderhoud te voorzien er vandoor gaat, heb je opeens wel een probleem. Tot zover context). JC antwoordt: ‘Wat heeft Mozes u voorgeschreven?’ Zij zeiden: ‘Mozes heeft toegestaan een scheidings­brief op te stellen en haar weg te zenden.’ Doch Jezus ant­woordde hun: ‘Om de hardheid van uw hart heeft hij die bepaling voor u neerge­schreven.’ Hij vertelt dan dat het oorspronkelijk niet de bedoeling is. En dat het een loophole is. Maar daarmee niet zomaar oké. Dat vinden zijn leerlingen nogal heftig. Ik bedoel, je kunt dan bijbelschrijver worden later, maar het nog steeds best wel extreem vinden als je geen enkele optie krijgt om een huwelijk te verbreken. JC zegt dan: Het is altijd ‘echtbreuk’, altijd tegen het idee van de wet in. Wat voor regeltjes je ook hebt gevonden om het ‘oké’ te laten zijn. Het is het niet. Klaar.

Een nogal kwetsbare uitspraak. Want hoeveel huwelijken móeten niet echt uit elkaar. Hoe vaak is de realiteit niet dat het ideaal moet worden losgelaten. Ik heb de indruk dat JC dat niet ontkent. Als iemand de realiteit aan den lijve ondervindt, is hij het wel. Hij is alleen niet bereid om het ideaal te offeren.

Er is geen pijnloze manier om afscheid te nemen van het bikkelen voor de Vluchtkerk. Het is niet ‘goed’ te praten. Het is eerder terecht om er wakker van te liggen. Het betekent niet dat ik het niet had moeten doen. Het is alleen terecht dat ik de pijn ervan voel.

Ik weet niet hoe dat precies zit met scheiden. Het is in elke situatie zo anders. Maar JC lijkt hier te zeggen tegen zijn tijdgenoten. Er is geen pijnloze manier. Er is geen manier die jou vrolijk eruit kunt laten stappen omdat er een regel is die jouw belang dekt. Het is altijd klote. En dat moet erkend. Zondig dapper, zei Luther ooit. Waarmee hij erkende dat fouten maken soms niet anders kan. Maar dat het daarom nog niet helpt om fouten ‘goed’ te gaan noemen.

Wakker liggen, je geweten voelen, het zijn gezonde humane momenten. Niet makkelijk, wel eerlijk. Niet om te sussen, wel om te delen.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.


afbeelding
afbeelding.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--