Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Door God van je pornoverslaving af? Mooi man, maar is dát je bekeringsverhaal?

Alain wordt regelmatig gevraagd of hij een persoonlijke relatie heeft met Jezus. Nooit is iemand benieuwd of hij is gestopt met het eten van vlees, het kopen van palmolie of kleding die is gemaakt door moderne slaven. En dat is vreemd, als je de bekeringsverhalen in de Bijbel leest...

Deel:

De afgelopen weken hebben we weer even een oppervlakkig lolletje gehad. Onze luie mediaredacties hadden allemaal dezelfde Amerikaanse dominee opgesnord. Een meneer die zijn volgelingen om geld vroeg voor z’n vierde privévliegtuig. Prijs: 54 miljoen dollar. Zo’n nieuwsbericht scoort leuk omdat mensen moeten lachen om de beleefde discrepantie tussen publieke vroomheid en extreme hebzucht.

Toch valt er minder te lachen dan je denkt.

Goed nieuws voor de armen

Zeker, de relatie tussen het christelijk geloof en decadentie is extreem gespannen. Mozes werd een profeet toen hij zijn Egyptische prinsschap inruilde voor het leiderschap van een troep ontsnapte slaven. De wetten die hij vervolgens opstelde kun je bijna als een sociaaleconomisch program lezen. Daarna bleven de Hebreeuwse profeten hun volk onveranderd aan de geest van die Thora herinneren. God geeft niet om valse vroomheid, zeiden ze. Zorg liever voor jullie kwetsbare volksgenoten, want anders roep je oorlog, honger en pest over elkaar af.

Het Nieuwe Testament begint vervolgens met Johannes de Doper, die het hele volk oproept tot bekering. Wat die bekering inhoudt? Deel met hen die niets hebben. Besteel niemand, gebruik je macht niet om mensen af te persen. Jezus had diezelfde nadruk op rechtvaardigheid. Lees bijvoorbeeld zijn nietsontziende roast van de schriftgeleerden, die hij witgepleisterde graven noemt. Hun buitenkant is brandschoon van opzichtige religie, maar vanbinnen zitten ze vol ‘roofzucht en onmatigheid’.

Het evangelie, zo is vanaf het begin al duidelijk, is vooral goed nieuws voor de armen.

Pietluttige veranderingen

Voor rijken is het vrijwel onmogelijk om het koninkrijk van God te vatten, zei Jezus. Zijn broer Jakobus zou dat later onnavolgbaar inkoppen in zijn tirade tegen de rijken: ‘u hebt zichzelf vetgemest voor de slachttijd’. Het christendom is in bijzonder grote mate een protest tegen decadentie die ten koste gaat van mensen die het minder hebben. Daarom zie je ook figuren als Zacheüs bij Jezus komen. Zacheüs was rijk geworden van afpersing, en kijk eens wat zijn eerste daad na zijn bekering is. Hij geeft de helft van z’n bezittingen weg en vergoedt elke diefstal viervoudig. Typisch christelijk, zeg ik wensdenkend.

Want in de praktijk hoor ik zulke bekeringsverhalen maar weinig. Als fulltime onderdeel van de christelijke bubbel maak ik nog weleens een doopdienst mee, krijg ik nieuwsbrieven in mijn mailbox en neus ik door de blogs en bladen. En dit valt me op aan de geloofsgetuigenissen: het overgrote deel gaat over innerlijke rust, over veranderde denkbeelden of over enorm pietluttige veranderingen.

Ik mis de helft in je bekeringsverhaal

Was je doodsbenauwd voor de hel, maar nu niet meer? Fijn voor jou! Was je altijd onzeker, maar geeft God je zelfvertrouwen? Top! Ben je van je pornoverslaving af? Mooi, vent! Houd je ineens met hart en ziel van Israël? Sjonge! Heeft Jezus je een felle innerlijke afkeer tegen abortus, euthanasie, de evolutietheorie en homo’s cadeau gedaan? Wat wonderlijk. . .

Hoewel ik in veel gevallen best oprecht blij en ontroerd kan zijn als ik hoor hoe iemands leven is verbeterd door een religieuze ervaring, mis ik de andere helft van het verhaal. De olifant in de kamer: de diepe onrust die alle profeten bij hun toehoorders zaaiden terwijl ze bleven hameren op sociale rechtvaardigheid. Op geen enkele manier wordt de neoliberale, kapitalistische succesreligie – die de status quo van onze maatschappij is – bedreigd door dit evangelie.

Geloof wordt hyper-persoonlijk

Ik zie mensen bidden voor een auto (met een specifieke kleur) en danken voor hun goede baan. Interviews als Deze Topsporter Bidt Voor Elke Wedstrijd of Hij Richtte Een Miljoenenbedrijf Op En Gelooft In Jezus zijn niet van de lucht. Nooit staat het geloof tegenóver de succescriteria van de westerse samenleving. Steeds maakt het geloof op een of andere manier dat de christen zich nog meer als een vis in het wereldse water voelt dan voorheen. Een beetje Oprah Winfrey: koop dit boek, vind je bestemming en win een gratis auto. De ultieme lachspiegel van deze gedachtengang is de televangelist met z’n vierde privéjet. Hij is niets dan een uitvergroting van het met geld en consumentisme getrouwde burgerlijke westerse christendom.

Je mag gerust van mij weten dat ik minstens twee keer per maand de vraag krijg: ‘Alain, je praat veel over religie en de Bijbel, maar heb je wel een persoonlijke relatie met Jezus?’. Nog nooit heeft iemand me gevraagd of ik als christelijke spreker en schrijver ook minder vlees eet of oppas met plastic afval. Dat is de pest: het geloof wordt zo angstvallig apolitiek gehouden en zo heerlijk veilig verinnerlijkt dat de aloude profeten er weinig eer aan te behalen zouden vinden. Godsdienst wordt zo hyper-individueel dat het Gods koninkrijk nergens gestalte kan geven.

Dood geloof

We leven in een van de rijkste landen ter wereld. Waar is de paniek om de Bijbelse prediking tegen decadentie? Wanneer zie ik een moderne Zacheüs z’n Hummer verkopen in plaats van een snotterverhaal van een bekeerling over Jezus die z’n faalangst heeft gefixt? Wanneer zegt iemand: ‘Ik ben gestopt met palmolie, plofkip en door moderne slaven geproduceerde kleding’ in plaats van de eeuwige dopeling die afstand neemt van z’n puberale jointjes en gewelddadige games?

Fijn, die doelgericht-leven-elke-dag-bidden-en-een-stukje-bijbellezen-challenge in je kerk. Maar schenken jullie al fairtrade koffie, of is het ’t goedkoopste merk in wegwerpbekertjes? En die vliegvakantie waar je na de kerkdienst over opschept, of de ongetwijfeld goedbedoelde zendingsvluchten naar het verre oosten die je tienerclub maakt… heb je besef van de impact op de schepping waarvoor je God elke week dankt?

Een geloof zonder impact is dood. Als mijn geloof alleen maar betekent dat ik het licht heb gezien, Opwekkingsliederen zingend door het leven ga en de aarde naar de tering laat gaan in de blijde verwachting van een hemels Jeruzalem (of na mij de zondvloed), heb ik een probleem. Sterker nog: dan lach ik eigenlijk een karikatuur van mijzelf uit, terwijl ik achter m’n laptop om die schatrijke televisiedominee zit te giechelen.

***
Dit betoog is mede geïnspireerd door deze recente hartenkreet van Koos van Noppen.

Bekeer je en word een fairtrade kerk: hier vind je hoe je dat kunt doen…

Dit artikel is eerder gepubliceerd op 11 juni 2018

Geschreven door

Alain Verheij

--:--