Dan kun je nog zo wijs zijn

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Dan kun je nog zo wijs zijn … – PopUpGedachte donderdag 6 september 2018

Een vliegtuig raast over, juist als ik begin te schrijven. Die in zijn eentje net zoveel fijnstof of ultrafijnstof uitstoot als een miljoen vrachtwagens, zeggen ze. Dat is één. Het is ook de dag van de grote demonstratie voor Lili en Howick in Den Haag. De grote machteloze optocht die absoluut uitgevoerd moet worden. Het is de dag waarop er weer een nieuwe dag in het helse vluchtelingenkamp Moria aanbreekt. En het is de dag waarop miljoenen mensen in dit land gewoon weer naar school gaan, naar werk gaan, iets toe proberen te voegen aan de wereld of iets wijs proberen te zeggen over wat er nu weer speelt.

Ik mag dat bijvoorbeeld vanavond weer doen bij de radio. De teksten van de dag van vandaag, uit die oude Bijbel, hebben weinig respect voor de wijsheid. Ze geloven in wonderen, in handelingen, in werkelijkheid. Tenminste, zo lijkt het. En daar zit iets in, gezien alle wijsheid van de wereld toch niet voorkomt voorlopig omdat een miljoen vrachtwagens opstijgt, de hele tijd, de hele dag door. Dat een miljoen denkers (ik weet niet hoeveel het er zijn hoor, maar toch veel mensen met intelligentie die zich zorgen maken over Lesbos) niet kunnen voorkomen dat er een nieuwe hopeloze dag aanbreekt in kamp Moria.
En dichterbij, dat prinses Laurentien met Youp van het Hek, toch ook allebei intelligente, misschien soms zelfs wijze mensen, niet anders kunnen roepen dan om één wijs mens in het kabinet die met een oplossing komt voor de kinderen die niet zo verschrikkelijk is als de uitzetting die Mark Harbers op het oog heeft – die dat eigenlijk ook niet wil, maar nu eenmaal die kids moet offeren op het blok van de rechtsstaat en het asielsysteem. Een moderne Abraham, die niet Gods stem heeft gehoord vrees ik voor zijn offerande, maar een andere, iets duisterder, iets listiger en één die hem gaat spijten. Is het niet nu dan wel verderop in dit leven. En Youp en Laurentien vroegen om één intelligent mens in de kamer en het stikt daar van de wijsheid, maar het was niet genoeg. Het is hoogstwaarschijnlijk niet genoeg. Al die wijsheid is niet opgewassen tegen de andere krachten die daar spelen.

Dit schrijft Paulus vanochtend: ‘ls iemand onder u wijs meent te zijn, wijs volgens de opvattingen van deze wereld, dan moet hij dwaas worden om de ware wijsheid te leren. De wijsheid van deze wereld is dwaasheid voor God. Er staat immers geschreven: Hij vangt de wijzen in hun eigen sluwheid, en elders: De Heer kent de gedachten van de wijzen, Hij weet hoe waardeloos ze zijn. Laat daarom niemand zijn heil zoeken bij mensen.’

Ok, fijn deconstructivisme van Paulus. Beetje cynisme ook. Al ligt er dus hoop in dwaasheid, maar welke dwaasheid dan. Hij concludeert met de niet zo begrijpelijke woorden: ‘

Want alles is het uwe, of het nu Paulus is of Apollos of Kefas, wereld, leven of dood, heden of toekomst, alles is van u,
maar gij zijt van Christus en Christus is van God.’

Het gaat hem er qua context om dat je niet jezelf toewijdt aan een school, aan een leraar of goeroe of het daarvan verwacht (Paulus, Apollos, Kefas) maar zelf die plek inneemt onder Gods hemel. Jij bent gezien, jij bent verantwoordelijk, jij bent mede-vormgever van deze planeet met jouw eigen rol, capaciteiten, inzicht en alles. Als je tenminste die rol neemt, en zoals Paulus dat zegt: Christus daarin voor ogen houdt, want hij deed het op die manier en volgde daarin niet zijn eigen weg maar checkte wat er gedaan moest worden, voortdurend, wat nu nodig was – niet voor zichzelf maar in de geest van de godheid, de maker, de beschermer, de genadige, etcetera.

De tweede lezing van de dag geeft misschien ietsje inzicht in de absurditeit en de dwaasheid die Paulus drijft. Dit is het verhaal: ‘Op zekere dag stond Jezus aan de oever van het meer van Gennesaret, terwijl de mensen op Hem aandrongen om het woord Gods te horen.’ Dat is al wel ok, he? Ze willen verhalen, inzicht, wijsheid. En hij steekt van wal, letterlijk: ‘Hij zag nu twee boten liggen aan de oever van het meer; de vissers waren eruit gegaan en spoelden hun netten. Hij stapte in een van de boten, die van Simon en vroeg hem een eindje van wal te steken. Hij ging zitten en vanuit de boot vervolgde Hij zijn onderricht aan het volk. Toen Hij zijn toespraak had geëindigd, zei Hij tot Simon: ‘Vaar nu naar het diepe en gooi uw netten uit voor de vangst.’’ Fascinerend, niets opschrijven over wat er allemaal gezegd is, maar dat als een soort formaliteit beschouwen. Hij heeft weer eens gepreekt, tijd om te gaan vissen, tijd voor het echte werk. ‘Simon antwoordde: ‘Meester, de hele nacht hebben we gezwoegd zonder iets te vangen, maar op uw woord zal ik de netten uitgooien.’
Ze deden het en vingen zulk een massa vissen in hun netten, dat deze dreigden te scheuren.’

Ik weet het niet, maar ik heb de indruk dat deze volgelingen van de man uit Nazareth wijsheid en realistische afwegingen binnen de politieke kaders en strategische berekening niet zo heel veel waarde toekennen. Zij geloven in wonderen, in bijzondere ontwikkelingen en in een God die ingrijpt of niet ingrijpt, maar in elk geval verheven is boven de dag. Die niet gelooft dat er alles verloren is als alles verloren lijkt en die mensen die geloven dat ze er ook niets aan kunnen doen op elk stap van de weg voorhoudt dat het altijd anders kan.

Vandaag ga ik naar de demonstratie, hernieuw dat besluit om vliegen voorlopig niet te doen en lig wakker over Lesbos. En bid om wonderen, toch maar. Hoop opnieuw dat de godheid zich niet van zijn wereld afkeert en waar politieke wijsheid nog niet in staat is om een tragisch offer af te wenden dat de rechtsstaat gaat brengen, dat er dan toch ingegrepen wordt. Linksom of rechtsom.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart. Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95