Lazarus staat op | Er heerst vrede en veiligheid
Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.
PopUpGedachte dinsdag 3 september - ‘Er heerst vrede en veiligheid?’
Dat klimaat is weliswaar warm en wat warmer, maar hoe erg kan het nou helemaal zijn? En zelfs als we rationeel weten dat het er niet rooskleurig voorstaat, voel je het dan ook? En als je het voelt, kun je wel leven met zo’n gevoel? Dus constateren we ten diepste: er heerst vrede en veiligheid. Ondanks alles.
En er trekken geen grote stromen vluchtelingen meer over de Balkan. Er zijn deals met landen die ze tegenhouden, bijvoorbeeld door ontwikkelingsgeld in te houden als landen niet meewerken aan het stoppen van migranten. Er lijkt wat dat betreft rust in Europa, want de nieuwsbeelden van dat wat we op Lesbos zien, raken wel even, maar verder constateren we toch ten diepste: ‘er heerst vrede en veiligheid’.
De bankencrisis is al weer even geleden, we leven niet in Engeland, althans de meesten van ons en er dreigen niet acuut oorlogen. Dus we constateren toch ten diepste, naast alle gevoelens van onbehagen, kritiek en wat dan ook: ‘er heerst vrede en veiligheid’.
In de lezing van vanochtend is het een zinnetje dat het begin van de ondergang inluidt, dat ‘vrede en veiligheid’. Het is in de zinnen een teken van leven in het donker, een verduisterd verstand en een gebrek aan licht. Hoeft dus niet altijd zo te zijn, vrede en veiligheid zien ondanks alles is ook een gave. Maar het kan ook een teken zijn van struisvogelpolitiek en kop in het zand. En met je kop in het zand zie je niks. Daar is het donker. Dit schrijft Paulus ergens in een brief aan één van de allervroegste kerkjes ooit:
“Terwijl zij zeggen: 'Er heerst vrede en veiligheid', juist dan overvalt hen plotseling het verderf zoals weeën een zwangere vrouw, en zij zullen niet ontsnappen. Maar gij, broeders, gij leeft niet in de duisternis, zodat de dag u als een dief zou verrassen. Gij zijt allen kinderen van het licht, kinderen van de dag. Wij behoren niet aan nacht en duisternis.”
Fascinerend toch, hoe het gevoel van vrede en veiligheid onderdeel kan zijn van een struisvogelstrategie. Dat realiseren dat er shit aan de hand is, dat er een dag komt dat er rekenschap zal worden gevraagd van wat wij mensen elkaar aandoen, dat dit een vorm van leven in het licht is.
Het is, als ik Paulus goed begrijp, leven in het licht om te vrezen voor klimaatshit. Het is leven in het licht om te zien dat wat we doen met uitsluiting en muren en kampen onherroepelijk de ondergang inluidt. Waarvan? Van Europa? Niemand die het weet. Maar vredig en veilig is het niet, bij lange na niet. Want er zal rekenschap worden gevraagd. Van plastic vervuiling, van uitbuiting, van wat dan ook. Gek dat een knoop in de maag over wat er gebeurd in de wereld door ons als mensheid, hoe onprettig het ook voelt zo’n knoop, dat het toch een leven in het licht is. Wie de kop in het zand steekt, hoeft geen knoop te voelen, maar die zal volgens Paulus door de dag worden verrast.
En het is natuurlijk heel vaak letterlijk genomen in de christelijke traditie en dat zou zomaar kunnen kloppen, dat weet ik niet. Zo’n dag waarop Jezus terugkomt, of juist iedereen in een soort hemel voor de rechtbank verschijnt. Maar je hebt zo’n plaatje niet nodig om te voelen in je botten wat hier op een dieper niveau wordt gezegd: dat op een dag er rekenschap zal moeten worden afgelegd, of zoals we zeggen in Nederland, dat op een dag de rekening zal worden gepresenteerd.
Hoe, wat en door wie? De belangrijkste vraag is ‘aan wie’ en dat is aan ons, als mensheid. We hadden een taak gekregen om de wereld te behoeden en te verzorgen en te dienen en de naaste lief te hebben als onszelf. Om voor vreemde, wees en weduwe te zorgen. En mensen in nood een helpende hand te bieden. Elke andere strategie van leven zal uiteindelijk kortzichtig blijken.
Wees kinderen van de dag, staat hier. En dat kun je niet alleen. Niemand kan in z’n eentje de knoop in z’n maag dragen, over wat we elkaar en onze aardbol aandoen. Daarom zijn er communities, daarom staan we samen, daarom is er ook een geloof in een godheid die zegt: ik heb je gezien. Die dankbaar constateert dat er mensen zijn die nog geloven in werkelijk recht en gerechtigheid. En nabij is. Oftewel, paradoxaal, hoe donker het ook kan voelen voor toekomst of heden, wie het donker bij de naam noemt, leeft volgens de christelijke traditie in het licht. In die traditie is het donker niet iets om te mijden of te verstoppen maar om er dwars doorheen te gaan als Jezus van Nazareth door de dood. Want op die weg is er leven en licht, echt leven.
Vanmiddag vertrek ik naar Lesbos ter voorbereiding op een migratie-event in Amsterdam dat we organiseren met Stichting We Gaan Ze Halen, om een aantal mensen te spreken die het donker niet hebben gemeden maar er midden in zijn gaan staan. Mensen van het licht. Als alles goed gaat, morgen de PopUpGedachte van dat Griekse eiland. Tot dan.
Hier vind je drie tekstgedeelten die Rikko vanochtend las.
Geschreven door
Rikko Voorberg
